Crisis in Nunspeet
Ik nam een weekje vakantie, en kreeg een mini-existentiële crisis. Uit die crisis vloeide echter wel inzicht en woorden waar ik al jaren naar op zoek was. In deze blogpost neem ik je mee in het proces, welke inzichten ik heb opgedaan, en wat ze betekenen voor mijn handelen.
Door Tristan Hofman
Rust nemen vind ik lastig. Tussen de zomers van 2014-2022 ben ik nooit langer dan 7 dagen weg geweest, en de tripjes die er wel waren bestonden uit intens familiebezoek of net iets te ambitieuze hikes. Van die uitstapjes waarna je eigenlijk een vakantie nodig had om er van bij te komen.
Tot ik in 2022 na 8 jaar voor het eerst weer een langere vakantie had. De rust waarmee ik uit die trip kwam had ik oprecht in jaren niet ervaren. Sindsdien probeer ik wat zorgvuldiger rustmomenten in te plannen. Bewust de tijd nemen om die motor af en toe ook even uit te zetten.
Een weekje ‘slow living’ bij mijn ouders op de Veluwe leek me tijdens de voorjaarsvakantie daarom wel een goed idee. Lekker de tijd nemen voor sporten, wandelen, lezen, en mediteren.
Klinkt goed, toch?
Nou, binnen 4 dagen had ik een kleine existentiële crisis. Blijkt dat acuut van de zesde versnelling naar stilstand iets te abrupt was. Ik besloot om mijn journal tevoorschijn te toveren en van me af te schrijven. Iets dat mij vaak helpt als ik overweldigd ben.
Er volgde bijna drie uur aan ononderbroken schrijven waarin ik een berg aan nieuwe inzichten kreeg waar ik het eigenlijk allemaal voor doe, en hoe angst me in de weg zit om dat doel na te jagen.
In deze blog neem ik je mee in het proces.
Voor de vakantie
De maanden voor de ‘vakantie’ waren intens. Mijn relatie van bijna vier jaar ging uit, ik startte een nieuwe onderneming, ik had een boel podcasts staan, deed daar tussendoor ook een reeks mooie klussen, had een nog-net-niet-af boek dat in mijn nek hijgde, en ik werd samen met collega’s op staande voet (illegaal) uit ons kantoor gezet, waardoor we halsoverkop een nieuw kantoor moesten regelen (en verbouwen).
Die vakantie kon ik wel gebruiken, zo dacht ik. Even wat tijd om te ontspannen.
En achteraf was het zeker waardevol. Het heeft me belangrijke inzichten gebracht die me weer brandstof geven om de komende tijd te vlammen.
Maar ontspannen was het niet.
Want alle dingen hierboven gaan je natuurlijk niet in de koude kleren zitten. Omdat ik alle externe prikkels even weg had gehaald zat ik toen ineens een week lang opgescheept met achterstallige vermoeidheid, verdriet, angst, twijfel, en een stortvloed aan andere gevoelens.
Daar had ik me niet helemaal op voorbereid.
Maarja, c’est la vie. Ik probeerde het maar te accepteren, en te doen wat ik kon. Ik ging wat eerder terug naar Groningen, en eenmaal daar toverde ik pen en papier tevoorschijn in de hoop de gevoelens een beetje van me af te kunnen schrijven.
Maar voordat ik deel welke inzichten er uit het journalen kwamen, is het goed om een stukje context te weten.
Inspiratie
Eind 2019 schreef ik een blogpost over mijn missie en visie, geïnspireerd door de manier waarop Elon Musk in zijn ‘Master Plan’ in mijn ogen een geweldig eenvoudige weergave en onderbouwing gaf van zijn visie voor Tesla. Zijn stappenplan zag hij als volgt voor zich:
- Build sports car
- Use that money to build an affordable car
- Use that money to build an even more affordable car
- While doing above, also provide zero emission electric power generation options
Combineer dit met zijn kraakheldere overkoepelende persoonlijke visie -de mensheid multiplanetary maken- en dan heb je toch voor elkaar gekregen om een groot, abstract doel te vertalen naar een concrete business case.
Kind kan de was doen, toch?
Die krachtige eenvoud was iets waar ik voor mezelf ook naar op zoek was. Ik wist wel dat ik me bewogen voelde voor een groter doel, maar ik had nog nooit helder op papier kunnen krijgen wat dat doel nou precies was, laat staan hoe ik er wilde komen.
Dus ik zette het toen op een schrijven. Een aantal weken lang was ik bezig met het artikel, gedreven door dezelfde vraag die me nu opnieuw in zijn greep had: waar doe ik het nou eigenlijk voor?
De eerste versie
Na een poosje broeden en schaven was de beste manier waarop ik toen mijn ultieme drijfveer kon formuleren “het vergroten en activeren van de potentie van de mens(heid)”.
Maar dat is natuurlijk nog niet het hele verhaal. De vervolgvraag is: hoe ga je daar komen?
Mijn gedachte was dat ik daar in drie stappen naartoe kon werken, waarbij elke stap het draagvlak zou creëren voor de daarop volgende (beter goed gestolen dan slecht bedacht he):
- Lucratieve diensten verlenen als freelancer op het gebied van menselijke ontwikkeling
- Die verdiensten doorinvesteren in een onderneming die op grotere schaal lucratieve diensten verleent op het gebied van menselijke ontwikkeling
- Die verdiensten doorinvesteren in onderzoek en ontwikkeling van een 0 to 1 innovatie gericht op het vergroten en activeren van de potentie van de mens
Geen gek plan, dacht ik zo. Maar ik bleef toch niet helemaal tevreden. Het laatste stukje uit stap 3, “het vergroten en activeren van de potentie van de mens”, dat voelde nooit helemaal compleet. Ondanks dat ik menig uur had nagedacht over welke woorden het beste mijn inherente drive en gevoel konden samenvatten, bleef ik het gevoel houden dat het de lading niet helemaal dekte. Het voelde nog niet als een eindstation, maar meer als het middel om een eindstation te bereiken: leuk, al die nieuwe potentie, maar waar zouden we dat voor nodig moeten hebben?
Temidden van mijn existentiële crisis besloot ik om hier weer verder op te borduren. Om te kijken of ik dit keer wel de goede woorden kon vinden om het plan ‘compleet’ te maken.
Ik begon op grote lijnen te kijken naar mijn leven, en mezelf een aantal vragen te stellen: Waar kun je mij ‘s nachts voor wakker maken? Wat vond ik als kind al mateloos interessant? Wanneer kom ik het meest tot rust? Waar ben ik het meest nieuwsgierig naar?
Een aantal anekdotes en voorbeelden schoten me te binnen.
Terug naar het begin
Als ik terugkeek naar mijn kindertijd kon ik me herinneren dat ik de ruimte altijd super interessant vond.
Zo zat ik een tijdje in de plusklas, en schreef ik op eigen initiatief een verslag over de planeten van ons zonnestelsel. Ook kreeg ik voor mijn 8e verjaardag een kleine telescoop, die ik een aantal maanden later tijdens een zonsverduistering mee had genomen naar school zodat we daar allemaal naar konden bekijken.
En die interesse in de ruimte bleef niet beperkt tot mijn kindertijd. Zo is en blijft sterrenkijken een van de activiteiten die ik het meest rustgevend vind. Zo herinner ik me nog een net iets te dronken avond met studiegenoten op Texel, waar we om een uurtje of 1 in de nacht makkelijk een half uur met zijn allen op het fietspad hebben gelegen om de sterrenhemel in ons op te nemen en te praten over het leven. Of een vakantie-avond in het bos tussen Nunspeet en Harderwijk, waar ik met een vriend een jointje had gerookt en vervolgens op een picknickbankje ook eindeloos naar de lucht heb zitten staren. En de meest indrukwekkende sterrenhemel zag ik toen ik een jaar of tien was. Met familie waren we op vakantie in Ethiopië (waar een stuk minder lichtvervuiling is), en de sterrenhemel die ik toen zag staat nogsteeds vers in mijn geheugen.
En ook voorbij sterrenkijken vind ik ruimtevaart en de ontwikkelingen die daar nu in plaatsvinden fascinerend. De eerste keer dat SpaceX het bijvoorbeeld voor elkaar kreeg om twee Falcon 9’s tegelijkertijd te laten landen zat ik met kippenvel de livestream te kijken, en toen ik met vrienden onderweg was naar België voor een weekendje weg heb ik in de auto nog de laptop open geklapt om de tweede launch van Starship live mee te kijken.
Daarnaast doe ik natuurlijk eer aan mijn blanke podcast bro imago en heb ik vrijwel alle podcasts, boeken, interviews, en artikelen over Elon Musk (SpaceX) en in mindere mate Jeff Bezos (Blue Origin) met veel ijver tot me genomen.
Lang verhaal kort: de ruimte is wel een thema dat sterk vertegenwoordigd is in mijn leven.
En toen drong het tot me door. Mijn grootste passie en drijfveer heeft alles te maken met die ruimte waar ik zo eindeloos in geïnteresseerd ben. Ik heb namelijk een diepgewortelde, fundamentele nieuwsgierigheid. Een honger voor het willen ontdekken hoe dingen werken.
En welke plek leent zich beter voor onbegrenste nieuwsgierigheid dan ons eindeloze universum? Het is de combinatie van die nieuwsgierigheid en mijn passie voor de ruimte die me bracht tot het inzicht waar ik het voor doe:
Eureka
Ik wil een bijdrage leveren aan het vermogen van de mensheid om ons eindeloze universum steeds meer te verkennen.
Wat doen we hier? Hoe begon het universum? En wat kwam daar dan voor? Is er nog meer leven in het universum? En hoe ziet dat er uit?
IK WIL ANTWOORDEN MENSEN.
Zonder gekkigheid, het zijn in mijn ogen de vragen die mij het meest kunnen bevangen. En hoe vet zou het zijn als we langzaam maar zeker wat dichterbij de antwoorden kunnen komen? Met dat inzicht op zak werd het ineens niet heel moeilijk om te formuleren hoe die visie zich vertaalt naar concretere doelen:
- We moeten als mensheid overleven, zodat we kunnen blijven verkennen
- We moeten als mensheid ontwikkelen, zodat we steeds meer kunnen verkennen
De combinatie van die twee peilers verklaarde in één klap mijn passie voor gezondheid, productiviteit, persoonlijke ontwikkeling, ruimtevaart, ondernemerschap, en allerlei andere concepten die eerst weinig samenhang leken te hebben. Ik kon eindelijk woorden geven aan mijn missie.
Nou, dan ben je er nu toch? Missie en visie geformuleerd, en door! Maar zo liep het niet helemaal. Enerzijds was het natuurlijk een gigantische opluchting en bevrijding om die woorden op papier te zien. Om echt het gevoel te hebben dat je een ongelofelijk diepgeworteld gevoel eindelijk in woorden hebt kunnen vangen. Maar tegelijkertijd voelde ik ook een hoop angst. Want wie de FUCK denk ik dat ik ben, om zulke grote doelen te stellen? Waar haal ik de illusie vandaan dat ik ook maar een minuscule impact zou kunnen maken op zoiets groots?
Mijn gevoel vertelde me eigenlijk dat je zulke grote doelen helemaal niet hoort te stellen. En als je ze hebt, dat je hier al helemaal niet publiekelijk over moet communiceren. Ik voelde de normatieve Nederlandse cultuur van “doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg” als een soort zwaard van Damocles boven me hangen.
Maar, zou het niet net zo zijn dat ik een week of twee daarvoor een twitter post van Tim Ferriss voorbij zag komen waarin hij een oefening benoemde die hem erg hielp wanneer hij voor grote keuzes stond: Fear-Setting. Ik had de webpagina op mijn telefoon al twee weken open staan als tabblad in mijn browser omdat ik het gevoel had dat ik daar wat mee moest.
Alsof het zo had moeten zijn diende zich nu het perfecte moment voor.
Thanks, Tim
Ik besloot om aan de slag te gaan met de Fear-Setting oefening, die volgens Tim kan helpen om je angsten niet alleen beter in kaart te brengen, maar ook om ze voor een (groot) deel te ontmantelen. De volledige lijst met vragen (en mijn antwoorden) zal ik je besparen, maar er kwamen wel een aantal interessante inzichten naar boven.
Zo blijken er drie fundamentele angsten te zijn de me er van weerhouden om deze drijfveer te omarmen:
-
- De angst om als een complete debiel gezien te worden
- Niet zozeer de angst om te falen, maar specifiek de angst om te falen omdat ik niet competent genoeg was
- De angst om als geldwolf te worden gezien, omdat er veel kapitaal nodig is om op deze schaal dingen te bereiken
Een verdere stap in het proces vat ik even samen als ‘damage control’: stel het gaat allemaal naar de getver, wat kun je dan doen om (permanente) schade te voorkomen? En zijn er misschien manieren om het scenario juist om te buigen naar iets goeds?
Het dwong me tot nadenken over hoe ik niet alleen achteraf, maar vooral ook bij voorbaat al het worst case scenario zou kunnen voorkomen. Er kwamen drie belangrijke dingen in me op die hierbij zouden kunnen helpen:
-
- Een gezonde dosis zelfspot en bescheidenheid hebben (het is immers ook wel wat debiel allemaal)
- Betekenisvolle relaties koesteren met vrienden en familie die me bijstaan, ook als ik zou falen
- Zorgen dat ik ook op korte termijn een positieve impact blijf maken, zodat je niet vast blijft hangen in beloftes
Terwijl ik het opschreef begon de angst zijn scherpe randjes al te verliezen. Door pro-actief na te denken over hoe je de ‘schade’ zou kunnen beperken, maak je de worst case scenario eigenlijk veel meer behapbaar. Het is eigenlijk vergelijkbaar met goal-setting: hak je grote doel in kleine stukjes, en dan is het gelijk een stuk beter te overzien.
De volgende stap in het proces was nadenken over hoe het er uit zou zien als het juist wél zou lukken, en ook hier een inschatting te maken over hoe groot je de kans op (bescheiden) succes zou inschatten.
Lang verhaal kort: het zou mijn droomleven zijn. De case om het inzicht om te zetten in actie was dus vrij snel gemaakt.
Om daar op korte termijn ook daadwerkelijk iets mee te kunnen doen, kan het dan zinnig zijn om jezelf de vraag te stellen: van welke dingen weerhoud je jezelf (of heb je jezelf weerhouden) op basis van je angst? Bij mij kwamen een aantal dingen naar voren:
-
- Daadwerkelijk met de wereld communiceren dat dit mijn grootste drijfveer, ook al voelt het soms alsof dat niveau van ambitie ontzettend naïef en abnormaal is
- Op een hoog niveau van abstractie over bepaalde concepten praten, ook als ik het gevoel heb dat ik daarmee pretentieus over kan komen
- Omarmen dat (heel veel) geld verzamelen nou eenmaal nodig is voor die ambitie, ook als het voelt alsof ik daarmee word gezien als een geldwolf
Zo kreeg ik wat huiswerk voor de komende tijd, waar het schrijven en publishen van deze blog bijvoorbeeld een onderdeel van is.
Dus, lang verhaal kort?
Een existentiële crisis tijdens een midweekje ‘vakantie’ in Nunspeet: ik kan het iedereen aanraden.
